Bony podarunkowe oraz vouchery to popularne formy prezentów, szczególnie w okresie świątecznym. Dzięki nim obdarowany może samodzielnie wybrać odpowiedni produkt lub usługę, ale czy wiesz, jakie prawa i obowiązki przysługują Ci w związku z ich wykorzystaniem? 

Ważność bonu podarunkowego – termin realizacji

Każdy bon podarunkowy lub voucher powinien zawierać wyraźnie określony termin ważności. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego (art. 353), strony mogą dowolnie ustalać warunki umów, w tym czas, w jakim świadczenie może zostać zrealizowane. Jeśli termin ważności bonu nie został wyraźnie wskazany, konsument może dochodzić swoich praw przez odpowiedni okres wynikający z przepisów ogólnych – zazwyczaj 6 lat (art. 118 Kodeksu cywilnego) dla roszczeń majątkowych.

Warto jednak zwrócić uwagę, że termin ważności powinien być ustalony w sposób racjonalny. Zbyt krótki czas realizacji może być uznany za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, zgodnie z ustawą z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 24).

Czy niewykorzystany bon przepada?

Jeśli termin ważności bonu minął, sprzedawca ma prawo odmówić jego realizacji. Dlatego warto zwrócić uwagę na datę ważności i zadbać o terminowe wykorzystanie środków. W sytuacjach wyjątkowych (np. lockdown, ograniczenia w dostępie do usług), konsumenci mogą dochodzić przedłużenia terminu ważności bonu na podstawie zasad współżycia społecznego (art. 5 Kodeksu cywilnego).

Zwrot pieniędzy za niewykorzystany bon

Prawo do zwrotu środków za niewykorzystany bon zależy od warunków umowy oraz regulaminu sklepu. Zasadniczo, bony podarunkowe nie podlegają zwrotowi w formie gotówki, chyba że sprzedawca wyraźnie przewidział taką możliwość w regulaminie. Warto pamiętać, że regulamin nie może wprowadzać zapisów naruszających prawa konsumenta, a ewentualne spory mogą być rozstrzygane przed odpowiednimi organami.

Czy bon podlega reklamacji?

Bony podarunkowe oraz vouchery same w sobie są rodzajem umowy przedpłaty za towar lub usługę. Jeśli konsument napotyka trudności z ich realizacją (np. kod rabatowy nie działa, sklep odmówił przyjęcia bonu w okresie ważności), ma prawo zgłosić reklamację. Reklamacja powinna zostać rozpatrzona zgodnie z zasadami przewidzianymi w Kodeksie cywilnym oraz ustawą o prawach konsumenta z dnia 30 maja 2014 r.

Ochrona konsumentów – praktyki sprzedawców

Sprzedawcy nie mogą stosować praktyk naruszających prawa konsumentów, takich jak:

• wprowadzanie w błąd co do terminu ważności bonu,
• odmowa realizacji bonu bez uzasadnienia,
• jednostronna zmiana warunków umowy po jej zawarciu.

W razie sporu konsument ma prawo złożyć skargę do powiatowego lub miejskiego rzecznika praw konsumentów, a w ostateczności dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Podsumowanie

Bony podarunkowe i vouchery to wygodna forma prezentu, ale wymagają uwagi w zakresie ich realizacji. Konsument powinien zwracać uwagę na termin ważności oraz regulamin korzystania z bonu. W przypadku problemów z realizacją lub nieuczciwych praktyk sprzedawcy, warto znać swoje prawa i dochodzić ich zgodnie z obowiązującym prawem.